İstanbul Efendisi Müzikali

Müsâhipzâde Celal’in klasikleşmiş eseri İstanbul Efendisi, Engin Alkan yönetmenliğinde, modern yorumlarla yeniden sahneleniyor. Osmanlı’nın toplumsal çelişkilerini hiciv dolu bir mizah ve zengin karakterlerle sunan eser, hem geleneksel tiyatro unsurlarını kullanıyor hem de çağdaş eleştirilerle izleyiciyi düşündürüyor. Oyunun merkezinde, yıldızlara ve fallara olan inancıyla hareket eden Baş Kadı Savleti Efendi yer alırken, onun kızı Esma’nın özgürlük mücadelesi toplumsal bağnazlığa karşı bir direnç hikayesine dönüşüyor. Geleneksel meddah, orta oyunu ve Karagöz-Hacivat tarzlarını harmanlayan metin, mizahi tonuyla eğlendirirken insanlık hallerine dair derin bir sorgulama sunuyor. Engin Alkan yönetimindeki genç ve dinamik kadro, metne sadık kalırken modern dokunuşlarla oyunu canlı bir hale getiriyor. Özellikle Zeynep Sevi Yılmaz ve Serkan Ilgaz performansları öne çıkıyor. Şarkılar ve danslarla harmanlanmış müzikal yapısı, izleyiciyi Osmanlı’nın büyülü atmosferine taşıyor. Ancak, bazı sahnelerde sık tekrarlanan yabancılaştırma efektleri, mizahın etkisini azaltırken, oyun süresini gereksiz yere uzatıyor. Bunlar biraz törpülense çok iyi olabilir. Sahne dekorları, kostümler ve grotesk dokunuşlar oyunun masalsı ve karnavalesk havasını güçlendiriyor. Oyunun müziklerine ayrı bir parantez açmak gerek. Geleneksel Osmanlı müzikleriyle bezenmiş sahne geçişleri, seyirciyi hem eğlendiriyor hem de dönemin hissiyatına dokunuyor. Şarkılar, sadece birer eğlence unsuru değil, aynı zamanda anlatının akışını derinleştiren bir işlev görüyor. Kaldı ki bu bir müzikalde bulunması gereken en önemli unsur. Bu müzikal dokunuşlar, izleyiciyi adeta bir düğün havasına çekerken, her notada toplumsal katmanların duygu yüklü hikâyesini sunuyor. Özellikle topluca söylenen müzikler gerçekten şahane. Şarkılar, güzel ve oyunun dramatik gidişatına uygun, etkileyici danslar eşliğinde söyleniyor. Sadece şarkılarını dinlemek için bile gidip izlenmesi gereken bir oyun İstanbul Efendisi. Ayrıca gitmeden dinlemek isterseniz oyunun tüm şarkılarını içeren, oyunla aynı adı taşıyan bir Spotify listesi de mevcut. Kullanılan şarkıların hepimizin bildiği fasıl havasındaki şarkılar ve türkülerden oluşuyor olması da seyircinin şarkılara eşlik edip kendini oyunun bir parçası gibi hissetmesini sağlıyor. Hayatta kalmak için çabaladığımız, ölmemeyi yaşamak, yaşamayı ise bir tesadüf ya da bir şans sandığımız günlerden geçerken olup bitenlere dayanma gücü mizah, sanat ve müzikten geçiyor. O yüzden bu oyunu kaçırmamanızı dilerim.

House of Performance ya da kısa adıyla HOP'ta izlediğim ilk oyun, kendi yapımları 'İstanbul Efendisi Müzikali' oldu. Musahipzade Celâl’in 1912'de yazdığı ustalık dönemi oyunu 'İstanbul Efendisi'nden yola çıkan Engin Alkan'ın uyarlayıp yönettiği ve birbirinden yetenekli bir ekiple birlikte oynadığı oyun bu kez 'İstanbul Efendisi Müzikali' olarak karşımızda. Her bir detayı ayrı güzellikteki Barış Dinçel imzalı etkileyici dekora eşlik eden yoğun bir tütsü kokusuyla karşılanıyor izleyici... "Keşke benim olsa" dediğim, sahnenin sağında uzayıp giden nefis kırmızı tiyatro koltukları başta olmak üzere Dinçel'in her bir detayı incelikle işlediği dekor tasarımı (yine) fevkalade. Derken oyun başlıyor! Önce bir prolog, ardından gelsin İstanbul'un Baş Kadısı Savleti Efendi, cinler, periler, yıldızlar, fallar, âşıklar, maşuklar ve hepsini bildiğimiz, eşlik etmeden duramayacağımız şarkılar, türküler... İlk andan izleyiciyi avucunun içine alan müzikal, uzun süresine rağmen hiç sıkmadan güldürüyor, düşündürüyor, azıcık hüzünlendirse de fazlasıyla eğlendiriyor. Gelelim adlarını tek tek anmadan geçemeyeceğim güzellikteki kadroya... Engin Alkan için ne söylense az, ben en çok 4. ''duvarı yıkmakta beis görmeyen tavrına ve metne ustaca yedirdiği doğaçlamalarına hayranım. 2018 yılındaki 'Teessür'de etkileyici bir Medea olarak izlediğim Nihan Büyükağaç, Afet karakterinde hem şivesi/işvesi, hem de başarılı performansıyla dikkat çekiyor. Savleti'nin yarım akıllı oğlu İrfan rolünde Serkan Ilgaz harikalar yaratıyor! Zeynep Sevi Yılmaz (Dilaram), Doğukan Yavuz (Dilaver), Türkü Turan (Esma), Şahin Can Bayır (Ferhat), Burak Şamlı (Yuvan), Uzay Gökhan Irmak (Bekir), Mert Arat (Agop), Ammar Özçelik (Durmuş), Nazlıcan Turan (Muhsine), Büşra Tut (Handan), Asyasu Şimşek (Raksan), Eyşan Dönmez (Şadan/Apostol) ve Begüm Solmaz (Cavidan) sahne ışıklarına bayıldığım, hepsi birbirinden başarılı performanslar sergileyen oyuncular. 2022 yapımı 'Nuh'un Gemisini Aramak'ta da izlediğim Tutku Erten (Feraset), 2019 yapımı 'Paravanlar' ve 2020 yapımı 'Çekmeceden Yıldızlara' oyunlarından beri beğeniyle takip ettiğim Musa Can Pekcan (Safi), bu müzikalle tanıdığım Sertaç Nicholas Güder (Menteş/Mimi) ve Selen Severcan (Fidan)'ın muhteşem performanslarına ayrıca dikkat çekmek istiyorum. Duygu Türkekul'un oyuna hizmet eden fonksiyonel kostüm tasarımından Senem Oluz'un başarılı koreografisine, Cem Yılmazer'in ışık tasarımından Sinem Özlek'in dramaturjisine ve oyun boyunca udu, akordeonu ve perküsyonuyla gerçekleştirdiği keyifli müzikleriyle sahnede ekibe başarıyla eşlik eden Hamit Erentürk'e değinmeden geçmek de olmazdı. Sonuç itibarıyla, tek kişilik oyunlardan sonra ilaç gibi gelen kalabalık kadrosuyla 'İstanbul Efendisi Müzikali' çok renkli ve çok eğlenceli, kaçırmayınız!