CSO & Bilkent Senfoni Orkestrası Ortak Konseri

Cso & Bilkent Senfoni Orkestrası Ortak Konseri

ŞEF:                    Michael Wendeberg        

SOLİST:                Sophie Dervaux “Fagot”

PROGRAM                                
Robert Schumann                         “Manfred Uvertürü” Op.115
Johann Nepomuk Hummel             Fagot Konçertosu Fa Majör Op.24
Richard Strauss                            Domestik Senfoni Op.53

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası 24 Kasım'da son yıllarda sıklıkla davet edilen Alman şef Michael Wendeberg yönetiminde Bilkent Senfoni Orkestrası ile ortak bir konser verecek. Konser, Alman Romantik Dönem bestecisi Robert Schumann'ın "Manfred" Üvertürü ile başlıyor. Bestecinin müzikli dramatik şiir olarak tanımladığı eserin sadece üvertürü ilgi görmüş ve günümüze dek konser programlarında yer almıştır. Konser, Avusturyalı, Klasik Dönemden Romantik Döneme geçiş bestecisi ve piyano virtüözü Johann Nepomuk Hummel'in Fa Majör tonundaki Fagot Konçertosu ile devam ediyor. Konserin solisti Viyana Filarmoni ve Viyana Devlet Operası Orkestrası'nın baş fagot sanatçısı Sophie Dervaux. Şef Wendeberg yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ve Bilkent Senfoni Orkestrası, konserin ikinci bölümünde, Alman Romantik Dönem bestecisi, orkestra şefi ve tiyatro yönetmeni Richard Strauss'un mutlu ve güvenli aile yaşantısını işlediği "Domestik" Senfoniyi dinleyiciyle buluşturacak

PROGRAM NOTLARI:

Robert Schumann, 
Manfred Uvertürü, Op. 115

 Romantik dönemin en önemli bestecilerinden biri olan Robert Schumann, 8 Haziran 1810 tarihinde Almanya’nın Zwickau şehrinde dünyaya gelmiştir. Küçük yaştan itibaren piyano eğitimi almış, müzik kariyerine de bir piyanist olarak başlamıştır. Kısa süre içerisinde besteciliğe olan ilgisi fark edilmiş, 16 yaşına geldiğinde ilk piyano eserlerini bestelemiştir. 1831 yılında elinden geçirdiği sakatlık üzerine piyanistliği bırakmış, tamamen bestecilik ve müzik eleştirmenliği üzerine yoğunlaşmıştır. 29 Temmuz 1856 tarihinde, yaşamı boyunca mücadele ettiği ruhsal hastalıkların etkisi altında hayatını kaybeden Robert Schumann, arkasında zengin bir piyano müziği, solo şarkı, senfoni, opera, koro eseri ve konçerto repertuarı bırakmıştır. 

 Schumann’ın, Lord Byron’ın 1817 yılında yayınladığı drama eserinden uyarladığı Manfred, Goethe’nin Faust’undan etkilenmiştir. Manfred, Bern Alplerinde yaşayan bir soyludur. Hayatının aşkı Astarte’nin ölümü üzerine, sebepsiz bir suçluluk duymaya başlar. Unutmak ve zihinsel olarak yaşadığı işkenceye son vermek için yedi ruhu çağırır. Maddi dünyanın çeşitli bileşenlerini yöneten ruhlar, geçmiş olayları kontrol edemez ve bu nedenle Manfred’in isteğini yerine getiremez. Manfred sonunda kendini ruhlardan arındırmaya ve ölüme teslim etmeye karar verir. 

 1844 yılından itibaren Faust üzerine çalışmalar yapan Schumann, tek opera eseri olan Genoveva’yı tamamladıktan hemen sonra Lord Byron’ın eserine bir müzik yazmaya karar vermiştir. 1848’in kasım ayında tamamladığı eserinin halka; opera veya melodram olarak tanıtılmaması gerektiğini, Manfred’in müzikli dramatik bir şiir olduğunu söylemiştir. Eserin prömiyeri 14 Mart 1852’de Leipzig’de, Schumann’ın şefliğinde yapılmıştır. Manfred üzerine çalıştığı yıllarda çeşitli ruhsal hastalıklarla mücadele eden Robert Schumann’ın, delilikten kurtulmayı başaramayan Manfred’e yakınlık duyduğu düşünülür. Bir mektupta eser hakkında arkadaşı Franz Liszt’e şöyle yazmıştır: “Daha önce hiçbir kompozisyona kendimi bu kadar sevgiyle ve güç harcamadan adamamıştım”. Ne var ki eserin uvertür dışındaki bölümleri, eserin ilk seslendirilişinden sonra rağbet görmemiş, Clara Schumann tarafından fazla şiirsel olduğu için halkın ilgisini çekmediği yorumu yapılmıştır. Manfred’in yalnızca uvertürü repertuarlarda kalıcı olmuştur.

Bu kasvetli eserde Schumann, kromatik dalgalanmalar, tutkulu melodiler ve ısrarcı ritimlerle, bir huzursuzluk atmosferi yaratır ve zihinsel işkence görmekte olan kahramanı anlatır. Eser forte (güçlü) bir şekilde başlar ve tüm orkestra ile birlikte giderek yükselir. Ardından ani bir şekilde kesilir ve obua hüzünlü temayı tanıtır. Diğer üflemeli çalgılar, kromatik bir inişle obuaya katılır ve ardından tüm orkestra müziği, istikrarın temeli olan ana tona taşır. Fakat kısa bir süre sonra yine kromatik dalgalanmalar, müziği belirsizliğe sürükler. Bu dalgalanmaların ardından eser doruk noktasına ulaşır ve ardından Manfred’in ölümün habercisi olan uzun bir koda ile sona erer. Eserin seslendirilme süresi yaklaşık 12 dakikadır.
Ömer KARAKÜÇÜK

Johann Nepomuk HUMMEL
Fagot Konçertosu Fa Majör

 1778 yılında Pressburg’ta (Bugün Bratislava) doğan Hummmel,müzik tarihinin çok önemli kişilerindendir. Onun özellikle piyano alanında gerek teknik gelişme, gerekse repertuvar yönünden önemi büyüktür. Hummel adı, bize hemen Mozart-Hummel-Czerny-Liszt zincirini hatırlatıyor. Çünkü bu kişiler birbirlerinin öğretmeni olarak müziğin, özellikle piyano müziğinin gelişmesindeki en büyük adlardır.
 Viyana’da oturdukları iki yıl boyunca Mozart’tan ders alan Hummel dokuz yaşına geldiğinde aynı Mozart gibi bir harika çocuk olarak babasının gözetiminde Avrupa’yı dolaşıp piyano ile konserler ve resitaller vermeye başladı. Bir yıl Londra’da kaldı ve bu sürede Clementi’den ders aldı. Londra’da Haydn’ın bir sonatını çaldığında dinleyiciler arasında bulunan Haydn, onu bir deha olarak nitelemişti.Viyana’ya döndükten sonra, kompozisyon öğrenmeye başladı. Öğretmenleri büyük adlardı ; Schubert’in de öğretmeni olan Salieri, Beethoven’in de öğretmeni olan Albrechtsberger ve Haydn. Uzun süre konser turneleri ile Avrupa’da dolaşan Hummel, ünlü Esterhazy ailesinin müzik yöneticiliğini Haydn’dan devraldı ve bu görevi birkaç yıl sürdü. Hummel 1837 yılında Weimar’da öldü.
  Piyano eserleriyle bir Piyano Ekolü oluşturan Hummel, yetiştirdiği büyük piyanistlerle de müzik dünyasına katkıda bulunmuştur. Bu piyanistler ; Czerny,Henselt ve Thalberg’tir. Piyano eserlerinin yanısıra Fagot, Trompet. Obua gibi çalgılar için de konçertolar yazmış olan Hummel, tüm eserlerinde 18.yüzyılın klasik stilini korumuştur. Fa Majör Fagot Konçertosu’nun kesin yazılış tarihi bilinmemekle birlikte, Joel Sachs’ın Hummel biyografisinde yaklaşık bir tarih olarak 1805 gösterilmiştir. Bu konçertonun Türkiye’de ilk seslendirilişiyse 6 Ocak 1995 yılında olmuştur.
 Birinci bölüm, lirik bir açılış teması ile başlar. İkinci tema da orkestra tarafından sergilendikten sonra, sözü fagot alır. Birinci bölümde kadans yoktur. İkinci bölüm, ağır akışlı, duygulu bir Romanza’dır. İkinci bölüm için yazılmış pek çok “Cadenza” vardır. Eser, parlak, hızlı, tempolu bir Rondo ile sona erer.
Nejat Başeğmezler

Richard Strauss
Domestik Senfoni Op.53

 Richard Strauss 11 Haziran 1864 tarihinde Münih'te doğdu. Babası Münih Saray Orkestrası'nda birinci hornist olarak çalışan ve 1871 yılından itibaren akademi profesörü olan Franz Strauss'du (1822-1905) ve annesi Josephine (1838–1910) Münih'in en zengin ailelerinden bira imalatçısı Dynastie Pschorr ailesinin kızıydı. Ailenin müzikle ilgisinin çok olması nedeni ile Richard altı yaşında iken tek başına beste yapmaya başlamıştı. Münih orkestra şefi Friedrich Wilhelm Meyer'den bestecilik dersleri aldı. Hocasının yol göstermesi ve teşviki ile, başlangıçta yaptığı klavyeli çalgılar ve şarkı bestelerinden sonra, ilk büyük besteleri ortaya çıktı: Konser müzikleri, bir adet sonat, bir adet dört yaylı çalgı için eser, iki senfoni ve bir üflemeli çalgı serenadı. Strauss'un ilk resmi Opus 1 bestesi büyük orkestra için festival marşıydı ve bu marşı bestelediğinde Strauss on iki yaşındaydı. 1882 yılında Münih Üniversitesi'nde felsefe, sanat tarihi bölümüne başladı; fakat kısa süre sonra okulu bıraktı. 1882 yazında babasını Bayreuth Festivali'nde izledikten sonra müzisyen olmaya karar verdi. Daha 1883 yılında ilk eseri, diğer müzisyenlerin yanı sıra, Münih Saray Orkestrası şefi Hermann Levi tarafından Münih'te çalındı. 1883 yılında Dresden ve Berlin'e sanatsal bir gezi için gitti. Bu seyahati esnasında, yol göstericisi ve hocası olan Meininger Saray Orkestrası şefi ve yönetmeni Hans Bülow gibi önemli şahsiyetlerle tanıştı. Hans Bülow genç besteciyi kendi eserlerinden birisinin orkestra şefliğini yapması konusunda cesaretlendirdi ve Kasım 1884'te genç Strauss'u orkestra şefi olarak Meininger'e getirdi. Kısa bir süre sonra Bülow görevi bıraktığında, Strauss kısa bir zaman için onun yerine geçti. Meiningen'de Johannes Brahms'la tanıştı. Meiningen'de Wagner'in koruyucusu Julie Ritter'in oğlu ve Richard Wagner'in kuzeni Franziska Wagner ile evli olan, birinci kemancı Alexander Ritter ile arkadaş oldu. O güne kadar Robert Schumann veya Brahms stilinde besteler yapan Strauss, Wagnerci Ritter'lerin etkisi ile Wagner'e yöneldi ve Franz Liszt'in senfonik şiirlerini Wagner'in orkestra stili ile çalmayı denedi. Naziler tarafından işgal altındaki Polonya'nın, daha sonra Nürnberg mahkemeleri'nde suçlu bulunarak, 1946'da idam edilen genel valisi Hans Frank için, 1943 yılında, sözlerini kendisi yazdığı bir teşekkür şarkısı besteledi. Ağustos 1944 tarihinde, II. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru, Hitler tarafından "Doğuştan Yetenekliler Listesi"ne alındı. Ayrıca "Özel Liste"'ye en önemli üç müzisyen statüsünde alındığı için tüm askeri yükümlülüklerinden kurtulmuştu. Son yılları hastalıklar ve kaplıcalarda kalmakla geçti. Garmisch'teki evine çekildi. Savaşın sonlarına doğru, geçici olarak İsviçre'ye gitti. 1949'da Garmisch'e geri döndü. Son bestelerinden Metamorphosen für Streichorchester 25 Ocak 1946'da Zürih'te prömiyer yaptı. Yaşamını konu alan bir film için, 1949'da Münih Radyo Evi'nde orkestra şefi değneğini son defa eline aldı. 8 Ağustos 1949'da Garmisch'te öldü ve Garmisch-Partenkirschen mezarlığına defnedildi.

 Senfoninin ilk gösterimi 21 Mart 1904'te Carnegie Hall'da Strauss'un Wetzler Senfoni Orkestrası'nı yönetmesiyle yapıldı.  Bu performansın enstrümanları: 3 flüt, 1 pikolo, 2 obua, 1 obua; 1 İngiliz kornosu, 3 klarnet, 1 D klarnet, 1 bas klarnet, 1 soprano saksafon, 1 alto saksafon, 1 bariton saksofon, 1 bas saksofon, 4 fagot, 1 kontrfagot, 9 korno, 4 trompet, 3 trombon, 1 tuba, timpani, perküsyon (glockenspiel, üçgen, tef, ziller, bas davul), 2 arp, 26 keman, 10 viyola, 10 çello ve 8 kontrbas enstrümanlarından oluşur.
Uvertür 4 bölümlüdür diyebiliriz:
 I. Introduction (Giriş)
 II. Scherzo (Neşeli) – IIII. Allegro moderato (orta derecede hızlı)
 IV. Adagio (Yavaş)
 V. Finale (Son kısım)
 Strauss, bu eserinde evlenene kadar çektiği sıkıntının biteceğini, beklemesini ve sonrasında hayatının nasılda peri masalı gibi olacağını yansıtmayı tercih eden nadir besteciden biridir ve belkide onun bu eserini en çok öne çıkaran da budur.

Fahriye Nazlı AKSU

 

Dinleyicilerimizin Dikkatine;

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası 2023-2024 Konser Sezonu’nda sizlerle birlikte olmanın heyecanını yaşamaktadır.
Sezonumuzun sağlıklı ve verimli geçmesi için konserlerimizde uygulanacak bazı kurallar; Konser saatinde kapılar kapanacak ve konser başladıktan sonra içeriye izleyici alınmayacaktır.
Konser başladığında, acil durumlar dışında, salona giriş ve çıkış yapılmamasını rica ederiz.
Işıklar söndüğü an izleyicilerin yer numaralarını gözetmeksizin en yakın boş koltuğa oturmaları konserin sağlıklı akışı için çok önemlidir. Dinleyicilerin belirtilen oturma düzenine uymaları zorunludur. Konser süresince yer değişikliği yapılmaması gerekmektedir.
Konsere geç kalan dinleyicilerimiz, görevli personelimizin yönlendirmesi ile ancak konserin ikinci yarısında salona alınabileceklerdir. Arasız olan konserlerde geç kalan izleyicilerin salona alınamaması da söz konusu olabilmektedir. Bu nedenlerle dinleyicilerimizin konser başlamadan en geç 10 dakika önce salondaki yerlerini almalarını önemle rica ederiz.
Konser süresince cep telefonlarının kapatılmasını veya uçuş moduna alınmasını, flaşlı veya flaşsız fotoğraf çekilmemesini, ses ve görüntü kaydı alınmamasını önemle rica ederiz.
Konserlerimizde arşiv amaçlı profesyonel ses ve görüntü kaydı yapılmaktadır. Eserlerin bölüm aralarında alkışlanması, teknik ekibi zora soktuğu gibi solist şef ve orkestra sanatçılarının motivasyonu üzerinde de olumsuz bir etki yaratmaktadır. Bu nedenle değerli alkışlarınızı eser sonuna saklamanızı önemle rica ediyoruz.
Yedi yaş altı çocukların konsere getirilmemesi, konserin ses ve görüntü kayıtlarının kalitesi açısından büyük önem taşımaktadır. Dinleyicilerimizden bu konuya hassasiyet göstermelerini rica ediyoruz.
Konser Salonuna yiyecek ve içecek ile girilmesi yasaktır.
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Yönetim Kurulu gerekli gördüğü durumlarda program içeriğinde ve konser tarihlerinde değişiklik yapma hakkına sahiptir.
Orkestramızın 2023-2024 Konser Sezonu’nda gerçekleştireceği konserleri ve duyuruları www.cso.gov.tr adresinden takip edebilirsiniz.

Saygılarımızla,
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Yönetim Kurulu
 

To the Attention of Our Listeners;

The Presidential Symphony Orchestra is delighted to be with you in the 2023-2024 Concert Season.
The rules to be applied to our concerts for a quality and productive season;
The doors will be closed during the concert and no audience will be allowed into the hall after the concert has started.
When the concert starts, we kindly ask you not to enter or leave the hall, except for emergencies.
It is crucial for the regular flow of the concert that the audience have the nearest empty seat regardless of their seat numbers when the lights turn off. It is necessary for the audience to comply with the specified seating arrangement. No place changes are required during the concert.
Audiences who are late for the concert will only be able to enter the hall in the second half of the concert, with the guidance of our staff. It may also be the case that the audiences who are late at the concerts are not allowed into the hall. Therefore, we kindly ask our listeners to have their seats in the hall at least 10 minutes before the concert starts.
During the concert, we kindly request that mobile phones be turned off or put in flight mode, no photos are taken with or without flash, no audio and video recordings are made.
Professional audio and video recordings are made for archival purposes at our concerts.
Applauding the pieces between the sections not only puts the technical team in trouble, but also creates a negative effect on the motivation of the soloist, conductor and orchestra artists.
On this account, we kindly ask you to keep your valuable applause until the end of the piece. In terms of the quality of the audio and video recordings of the concert, not to bring the children under the age of seven to the hall is crucial. We kindly ask our listeners to pay attention to this issue.
It is forbidden to enter the concert hall with food and drink.
The Board of Directors of the Presidential Symphony Orchestra has the right to change the program content and concert dates when it deems necessary. You can follow the concerts and announcements of our orchestra in 2023-2024 Concert Season at www.cso.gov.tr

With kind regards,
The Board of Directors of the Presidential Symphony Orchestra

1.KATEGORİ : A BLOK

2.KATEGORİ :B BLOK

3.KATEGORİ : E-F-D BLOK

4.KATEGORİ : H-K-C-J-G BLOK