Arşın Mal Alan - Ankara DOB

Arşın Mal Alan - Ankara Devlet Opera ve Balesi

BİRİNCİ PERDE

Esger, evlenme çağı gelmiş, hali vakti yerinde bir tüccardır. Teyzesi Cahan'la birlikte oturmaktadır. O güne kadar çevresinde evlilikler hep görücü usulüyle yapılmaktadır. Ama Esger, beğendiği bir kızla evlenmek, seçimini kendisi yapmak istemektedir. Bu isteğini teyzesine açar. Cahan, yeğeninin düşünceleri karşısında şaşırır; ona böyle bir şeyin mümkün olamayacağını söyler. Esger'in yakın arkadaşı Süleyman, kurnaz ve neşeli bir kişidir. Arkadaşının üzüntüsünü öğrenince ona endişelenmemesini bir yol bulabileceğini söyler. Esger, arşın malçı (kumaş satan) kılığına girecek, bu yolla kapı kapı dolaşarak kızların arasına girecek, içlerinden birini beğenip seçecektir. Esger bu oyunu beğenmiştir, hemen uygulamaya karar verir. Aslında Süleyman da bekârlıktan bıkmıştır. Önce acele eden Esger'i, daha sonra da kendini evlendirmeye kararlıdır. Bu arada Asker'in teyzesi Cahan'ı da unutmaz.
Soltan Bey'in kızı Gülçöhre amcasının kızı Asya ile oturmuş, bir yandan nakış işlemekte bir yandan da dertleşmektedir. İlginç bir rastlantı, Gülçöhre de evleneceği erkeği göremezse evlenmeyeceğini anlatır. Asya, ona bunun mümkün olmadığını, böyle diretirse evde kalacağını söyler. Gülçöhre razıdır. Damat adayını kesinlikle görmek istemektedir. Sohbete evin hizmetçisi Telli de katılır. Soltan Bey öğle uykusundan kalkmıştır. Sert otoriter bir kişiliği vardır. şehre ineceğini, evi kızlara emanet ettiğini söyleyerek çıkar. Üç gündür kapı kapı dolaşan Esger, henüz aradığı kızı bulamamıştır. Soltan Bey'in evine gelir. Kızlara kumaşları gösterir. Bu arada Gülçöhre'yi görmüş, beğenmiştir. Gülçöhre de Esger'i beğenir. Ama onun arşın malçı olduğunu sanmaktadır.Esger, Gülçöhre'ye onunla evlenmek istediğini söyler. Gülçöhre dünden razıdır. Ama babası Soltan Bey'den çekinmektedir. Esger, teyzesine beğendiği kızı göstermek için onu Soltan  Bey'in evine getirir. Soltan Bey ve Cahan karşılaşır. Soltan Bey'in tüm arzusu evlenmektir. Cahan'ı beğenir, Esger'e teyzesiyle evlenmek istediğini söyler. Fırsattan yararlanan Esger, Gülçöhre'ye talip olduğunu açıklar. Esger'in arşın malçı olduğunu sanan Soltan Bey öfkelenmiştir.

İKİNCİ PERDE

Gülçöhre üzgündür. Asya onu teselli etmeye çalışır. Bu olaylar yaşanırken Veli, Telli'yi görmüş, çok beğenmiştir. Telli de Veli'den hoşlanmıştır. Asya'yı arkadaşının beğendiği kız sanan Süleyman, Gülçöhre'yi Esger'e istemeye gelir, Soltan Bey''i ikna eder. Asya, Süleyman'dan çok hoşlanmıştır. Süleyman da hiç kayıtsız değildir. Soltan Bey Gülçöhre'ye talibinin çıktığını, onu zengin bir tüccarla evlendirmek istediğini söyler. Kalbi Esger'de olan Gülçöhre evlenmek istemediğini bildirir. Soltan Bey öfkelenir. Kızına mutlaka Esger'le evleneceğini söyler. Böylece kendi de Cahan ile evlenecektir.
Soltan Bey, Gülçöhre'yi razı edemeyeceğini anlayınca, kızını hemen isteyen kişiyle o gece evlendirmeye karar verir. Gülçöhre mutsuzdur; ancak babasına karşı gelemez. O sırada Esger gelir, Gülçöhre'ye tüm olanları açıklar. Bunun üzerine Esger, sevdiği kıza her şeyi açıklar.  Veli de Telli´ye taliptir. Dört çiftin düğünü bir arada yapılacaktır.